ETF Leuven start grote onderzoeksprojecten over technologie en hoop

Op 1 april starten twee grote nieuwe onderzoeksprojecten aan de ETF Leuven. Het gaat om theologisch-ethisch onderzoek over de thema’s ‘technologie’ en ‘hoop’. De projecten worden uitgevoerd door het Institute of Leadership and Social Ethics (ILSE), een van onze onderzoeksinstituten, in samenwerking met andere partners. In beide projecten speelt Bijbels-theologische reflectie een cruciale rol. De onderzoeken vinden plaats in de technologiesector, de sector gezondheidszorg en de sector landbouw.

Verantwoordelijkheidsethiek als vernieuwend moreel kompas voor ingenieurs

Ethiek van de technologie krijgt vaak de vorm van morele reflectie achteraf, als de technologie eenmaal ontwikkeld is. Belangrijk is echter om al tijdens de technologieontwikkeling zelf ethiek aan de orde te stellen. Dit geldt bijvoorbeeld voor het ontwerp van Automated Driving Systems, in nieuwe auto’s. Het nieuwe onderzoeksproject over technologie wordt georganiseerd rond de morele vorming van ingenieurs. Doel van het project is het ontwikkelen van een vorm van verantwoordelijkheidsethiek, waarin wordt erkend dat morele beslissingen vaak onvolmaakte afwegingen zijn tussen gerechtvaardigde belangen die met elkaar botsen, maar waarin toch gekozen moet worden. In het vormen van een dergelijk moreel kompas zijn Bijbels-theologische inzichten cruciaal. Eén van de concrete uitkomsten van het project is vervolgens om ingenieurs toe te rusten in het hanteren van dit moreel kompas.

Hoop als drijfveer, in de landbouw en de gezondheidszorg

‘Hoop’ is een cruciale motivatie voor het handelen van mensen; zowel individueel als in de samenleving als geheel. Het nieuwe onderzoeksproject draagt bij aan meer inzicht in de wijze waarop ‘hoop’ precies functioneert in twee concrete sectoren van de samenleving: die van de landbouw en die van de gezondheidszorg. Over beide sectoren wordt in het publieke debat gesproken in termen van crisis. Als je nauwkeurig kijkt spelen zowel hoop als wanhoop een prominente rol in praktijken in deze sectoren. Meer inzicht in hoe met name ‘hoop’ in deze contexten functioneert levert niet alleen belangrijke informatie op voor verantwoordelijken in deze sectoren maar ook voor een vernieuwende Bijbels-theologische exploratie van het christelijke thema van de hoop.

Bijbels-theologische reflectie als dialogisch proces

De Bijbels-theologische reflectie in beide onderzoeksprojecten is een dialogisch proces: nieuwe inzichten over morele oordeelsvorming het functioneren van hoop kunnen leiden tot een nieuwe wijze van Bijbellezen. De beweging geldt ook andersom: de Bijbel en theologische tradities bevatten belangrijke en normerende inzichten voor de sectoren van technologie, landbouw en gezondheidszorg.

Nieuwe groeimogelijkheden voor het ETF onderzoeksinstituut ILSE

Beide projecten – die extern gefinancierd zijn – worden uitgevoerd door het Institute of Leadership and Social Ethics (ILSE) – één van de onderzoeksinstituten van de ETF Leuven; ILSE directeur dr. Steven C. van den Heuvel is projectleider van beide projecten. Steven van den Heuvel: “Ik zie erg uit naar het vernieuwende onderzoek van deze twee projecten. We bouwen daarin welbewust voort op eerder onderzoek van ILSE rond de thema’s ‘hoop’ en ‘technologie’. Deze nieuwe projecten zijn grote onderzoeksprojecten waarbinnen diverse onderzoekers aan de slag zullen gaan. Dit is een belangrijke impuls voor de groei van ons onderzoeksinstituut.”

Meerjarig onderzoek in samenwerking met partners

De beide onderzoeksprojecten worden uitgevoerd in samenwerking met partners. In het technologie-project wordt samengewerkt met prof. dr. Michel Verhaegen, van de Technische Universiteit Delft. Ook stichting Christelijke Filosofie is een partner in dit project met het oog op valorisatie van de onderzoeksresultaten. In het kader van het hoop-project wordt samengewerkt met prof. dr. Erik Olsman, van de Protestantse Theologische Universiteit.

Beide projecten hebben een looptijd van vier jaar en worden promovendi aangeworven om het onderzoek vorm te geven. De vacatures voor die posities zijn te vinden in ons vacatureoverzicht.