ETF Colloquium: “Bruggen bouwen, ontmoeting bevorderen”
Tijdens de jaarlijkse doctoraatsweek van de Evangelische Theologische Faculteit, Leuven, vinden drie promoties plaats – over het woord ‘rabbi’ in het Evangelie van Johannes, over de Paulinische toespraken in Handelingen, en over de lokale bevolking als belanghebbende in zendingsprojecten – en vele academische lezingen, waaronder ook het afscheidscollege van prof. dr. Antonie Vos.
Het jaarlijkse hoogtepunt van het doctoraatsprogramma van de ETF is het colloquium waarbij alle promovendi en hoogleraren op de campus van de ETF samenkomen voor presentaties van onderzoeksprojecten, promoties en allerhande onderzoeksbevorderende activiteiten. Het thema van dit jaar is “Building Bridges: Enabling Encounters,” waarbij wordt gereflecteerd hoe theologie en religiestudies bruggen bouwen voor dialoog en ontmoeting cultiveren. Momenteel telt de ETF Leuven 36 doctoraatsstudenten van vijftien verschillende nationaliteiten (België, Brazilië, Duitsland, Finland, Frankrijk, Indonesië, Malawi, Nederland, Oekraïne, Rwanda, Syrië, VS, Wit-Rusland, Zambia en Zuid-Korea).
De lokale bevolking als belanghebbende bij zendingsprojecten
Op 3 september verdedigt Pamela LaBreche (VS) haar proefschrift ‘Locals as Stakeholders: An Investigation of the Contribution of Romanian Evangelicals to North American Missionary Ministry Evaluation.’ In haar dissertatie pleit LaBreche ervoor dat zendelingen doelbewuster feedback vragen van de lokale bevolking, dat Roemenen deze feedback proactiever geven, en dat formele en informele evaluatieprocessen van zendingswerk sterker gekoppeld worden. Het verder ontwikkelen van een relationele manier van evalueren kan de missionaire effectiviteit in samenwerking met de Roemeense kerken vergroten. LaBreches promotor is prof. dr. Klaus Müller, co-promoter is prof. dr. Anne-Marie Kool (ETS, Kroatië).
Pamela LaBreche werkte van 1996 tot 2018 in Roemenië, voornamelijk in het Areopagus Center for Christian Education and Contemporary Culture in Timisoara. Ze woont nu in North Carolina, waar zij en haar man betrokken zijn bij de opleiding van nieuwe zendelingen in het Center for Intercultural Training.
Paulinische toespraken in Handelingen
Op 4 september verdedigt Daniel Gleich (DE) zijn proefschrift: ‘Die lukanischen Paulusreden: Ein sprachlicher und inhaltlicher Vergleich zwischen dem paulinischen Redestoff in Apg 9-28 und dem Corpus Paulinum.’ Gleich presenteert een uitgebreide studie van de overeenkomsten en verschillen tussen de toespraken van Paulus in Handelingen en vergelijkbare uitspraken in de brieven van Paulus, met het argument dat een sceptische kijk op hun authenticiteit niet alleen gebaseerd kan zijn op verschillen tussen deze teksten en de onbetwiste brieven van Paulus. Met een beroep op de conventies van de antieke historiografie waarin de authenticiteit van een toespraak niet op basis van het vocabulaire maar op basis van de inhoud beoordeeld werd, zocht Gleich naar parallellen op propositieniveau en evalueerde hij de mate van overeenstemming tussen deze teksten. Hij vond vooral in de onbetwiste brieven van Paulus veel significante parallellen met de autobiografische en theologische uitspraken van de aan Paulus in Handelingen toegeschreven toespraken. Hoewel gelijkaardige uitspraken in beide corpora ook zeer verschillende perspectieven manifesteren, zijn deze toch niet onverzoenlijk verschillend. Gleichs promotor is prof. dr. Armin D. Baum.
Daniel Gleich is docent Nieuwe Testament aan het Theologisches Seminar St. Chrischona (tsc) in Basel, Zwitserland. Hij is getrouwd met Catherine en zij hebben drie kinderen.
‘Rabbi’ in het evangelie van Johannes
Op 5 september verdedigt Yevgeny Ustinovich (UA) zijn proefschrift ‘“Rabbi” in the Gospel of John: A Sociolinguistic Approach to Speech Accommodation on the Intratextual and Extratextual Levels’. In het Evangelie van Johannes komt het Semitische woord rabbi vaker voor dan in enig ander boek van het Nieuwe Testament. Op welke wijze was Jezus vergelijkbaar met rabbijnen – andere Joodse leraren die aan het eind van de eerste eeuw leefden toen het Evangelie werd geschreven – en hoe verschilde hij van hen? In zijn proefschrift stelt Yevgeny Ustinovich dat de auteur van het Evangelie zich richtte tot een publiek van onder andere niet-messiaanse Joden. Dergelijke lezers zouden waarschijnlijk positiever reageren op een presentatie van Jezus in termen van hun eerdere religieuze ervaring. In een periode van grote onzekerheid in het Jodendom, gekenmerkt door lijden en verwarring na de verwoesting van de Tempel en de vervanging van de Tempel door degenen die zich beriepen op het gezag van de Torah, biedt Jezus de Rabbi in het Evangelie betere antwoorden. Hij wijst op de nieuwe Tempel van zijn verrezen lichaam, geeft een nieuw begrip van de wet, en verkondigt de vervulling van oudtestamentische beloften. Ustinovich laat zien dat de evangelist hierdoor zijn lezers beter kan helpen om te begrijpen hoe Jezus de Rabbi kan worden gezien als Jezus hun verrezen Heer. De promotor van Ustinovich is prof. dr. Jacobus (Kobus) Kok.
Yevgeny Ustinovich werkt als parttime docent in het Evangelical Reformed Seminary of the Ukraïne en als vertaler van theologische literatuur. Hij was ook literair redacteur van het Slavisch Bijbelcommentaar.
Afscheid van drie hoogleraren
Op 3 september zal prof. dr. Herbert H. Klement (DE) zijn afscheidslezing ‘GOD in the Old Testament and Christian Faith’ houden.’ Klement werd in 1997 aangesteld en is naast zijn functie aan de Staatsunabhängige Theologische Hochschule in Bazel meer dan 22 jaar werkzaam geweest als hoogleraar Oude Testament aan de ETF Leuven. Hij speelde een belangrijke rol in de Duitse evangelische Bijbelwetenschappen en promoveerde in 1995 aan Coventry University op de boeken van Samuel. Hij schreef uitgebreid over deze boeken en de oude Israëlische geschiedenis, en ook over het boek Jeremia, de antropologie van het Oude Testament, zending en het getuigenis van Christus in het Oude Testament. Dankzij zijn contacten in Duitsland, Zwitserland, het Verenigd Koninkrijk, Denemarken, Nederland en België heeft professor Klement een belangrijke bijdrage geleverd aan het opzetten van een netwerk van evangelische onderzoekers die streven naar een hoogstaand onderwijs en onderzoek in de Oudtestamentische studies.
Met zijn rede ‘Mission and Truth. Information without Fearing Reduction of Support’ neemt gasthoogleraar Godsdienstwetenschappen en Missiologie prof. dr. Klaus Müller (DE) op 5 september afscheid van de ETF Leuven. Müller is al lange tijd betrokken bij zending. In 1973 begon hij zijn zendingswerk in Puluwat, Micronesië, en hij is nog steeds betrokken bij dit veldwerk. Zijn academische studies aan Fuller Theological Seminar en zijn PhD aan de Aberdeen University met Andrew Walls waren de bouwstenen voor zijn onderwijs op het gebied van wereldwijde missie in verschillende instellingen in Duitsland, waaronder Korntal en FTH Giessen. Sinds 1999 is hij gasthoogleraar aan de ETF Leuven waar hij verschillende doctoraatsstudenten begeleidde en zijn indrukwekkende werk Das Gewissen in Religion und Kultur publiceerde.
Tot slot zal ook prof. dr. Antonie Vos (NL) op 6 september zijn afscheidscollege ‘The Impact of Modern Christian Theology and Philosophy’ geven. Vos studeerde theologie en filosofie in Utrecht en Oxford. In 1981 promoveerde hij aan de Universiteit Utrecht op het snijvlak van filosofie en theologie. Na zijn carrière aan de Universiteit Utrecht en de Protestantse Theologische Universiteit in Nederland, werd Vos in 2008 benoemd tot deeltijd hoogleraar Historische Theologie aan de ETF Leuven. Tijdens zijn jaren aan de ETF publiceerde hij tientallen artikelen en verschillende boeken over het laatmiddeleeuwse en vroegmoderne denken, waaronder twee baanbrekende monografieën over de invloedrijke theoloog Johannes Duns Scotus. Rector Prof. Dr. Andreas Beck: “We kijken met veel dankbaarheid terug op het werk van professor Vos in de afgelopen elf jaar. Zijn lezingen over de geschiedenis van de christelijke theologie en de westerse filosofie werden door onze studenten bijzonder gewaardeerd. Bovendien heeft hij een grote bijdrage geleverd aan de oprichting van het Instituut voor Post-Reformatiestudies (IPRS) bij de ETF. Hij is niet alleen een uitmuntende wetenschapper met een briljante geest, hij is ook een inspirerende begeleider van zijn doctoraatsstudenten en een bemoedigende collega en vriend voor velen aan de ETF”.
Lezingen faculteit
Verder omvat het publieke programma van de doctoraatsweek van de ETF onder meer faculteitslezingen door o.a. prof. dr. Armin Baum (FTH Giessen/ETF Leuven), dr. Bosco Bangura (ETF Leuven/PThU Groningen), prof. dr. Nico den Bok, prof. dr. Mart-Jan Paul en dr. Dolf te Velde (TU Kampen/ETF Leuven). Het volledige programma vindt u hier.
